پرچم داعش چگونه در جنوب فیلیپین بلند شد

جهان > آسیا و اقیانوسیه - ۵ دهه جنگ و خونریزی در جزیره میندانائو در جنوب فیلیپین به قیمت جان ده‌ها هزار نفر از مردم این منطقه تمام‌شده اما زندگی در این جزیره از ۳۳ سال پیش یعنی زمانی که تفکرات افراطی‌ داعش در منطقه ریشه دواند به‌گونه‌ای دیگر رقم خورده است.

حدود 3 هفته درگیری در شهر ماراوی، در نیمه شمالی جزیره، میان نیروهای دولتی و هواداران داعش به یک بن‌بست بی‌سابقه تبدیل شده و حدود 2هزار غیرنظامی را در میانه میدان جنگ بی‌پناه و سرگردان کرده است. دیروز در یکی از آخرین درگیری‌ها در این شهر 13نفر از سربازان ارتش کشته شدند. با این حساب، شمار تلفات ارتش طی درگیری‌های اخیر به 58نفر رسیده است.

ناتوانی نیروهای دولتی فیلیپین در خارج کردن کنترل شهر از دست یک گروه شبه‌نظامی کوچک موسوم به «موته» که تا 2 سال پیش کمتر کسی نام آ‌ن‌ را شنیده بود، باعث شده تا پرچم سیاه داعش همچنان در این شهر بالا بماند. از سوی دیگر، شکست‌های پی‌در پی ارتش، بار دیگر پای نیروهای نظامی آمریکا را به این منطقه باز کرده است. فرمانده ارتش فیلیپین اعلام کرده این نیروها به درخواست دولت فیلیپین و به‌عنوان مشاور نظامی وارد منطقه شده‌اند.

جنگ در ماراوی پس از آن شروع شد که ارتش درصدد دستگیری ایسنیلن هپیلن رهبر گروه «ابوسیاف» برآمد که با داعش اعلام بیعت کرده است. نیروهای ارتش زمانی که برای دستگیری او وارد شهر شدند با مقاومت تعداد زیادی از نیروهای موته مواجه شدند که شهر را به کنترل خود در آورده بودند. مقام‌های دولتی فیلیپین اعلام کرده‌اند تاکنون بیش از 150نفر از این نیروها را کشته‌اند.

بااین حال و با وجود استفاده ارتش از حملات هوایی برای هدف قرار دادن مواضع موته، بخش مهمی از شهر همچنان در دست نیروهای این گروه است. طبق اعلام دولت فیلیپین، این نیروها که اتباعی از کشورهای عربستان، اندونزی، مالزی، یمن، هند و چچن هستند و در میان نیروهای گروه موته حضور دارند، از مردم به‌عنوان سپر انسانی استفاده می‌کنند.

• رهبر ابوسیاف، امیر داعش

سابقه درگیری‌ها میان گروه‌های مسلح در جزیره میندانائو و دولت‌هایی که کنترل فیلیپین را در دست داشته‌اند به قرن‌ها قبل باز‌می‌گردد. دولت اسپانیا در دوران استعمار ترجیح داد حضور حداقلی در این جزیره داشته باشد اما از زمانی که نیروهای آمریکایی جایگزین اسپانیایی‌ها شدند، درگیری و خونریزی در این جزیره آغاز شد. پس از جنگ جهانی دوم و در دهه1960درگیری‌ها به میان گروه‌های قومی و مذهبی مسلمانان و مسیحیان آمد.

ده‌ها هزار نفر طی این سال‌ها در این درگیری‌ها کشته شده‌اند.در میان گروه‌های شبه‌نظامی متعددی که در جزیره میندانائو حضور دارند و عملا بر مناطق مختلف آن حکومت می‌کنند، گروه ابوسیاف که در سال 1991اعلام موجودیت کرد از همه قوی‌تر و فعال‌تر بوده است. حملات این گروه‌ سال‌ها محور فعالیت‌های تروریستی در جنوب شرق آسیا بود. گروه ابوسیاف از سوی یکی از اعضای خانواده بن لادن حمایت مالی می‌شد و از گروه‌های وابسته به القاعده به شمار می‌رفت.

با وجود کشته شدن بسیاری از فرماندهان و نیروهای ابوسیاف، این گروه همچنان به حیات خود ادامه داده است. گروه ابوسیاف اما در سال 2014یعنی زمانی که ایسنیلن هپیلن تصمیم به بیعت با داعش گرفت دچار انشعاب شد. داعش در خلافت خودخوانده‌اش، هپیلن را به‌عنوان «امیر» ولایت جنوب شرق آسیا معرفی کرده است. درگیری‌های داخلی میان گروه‌های منشعب، حدود 6‌ماه پیش به زخمی شدن هپیلن منجر شد؛ ماجرایی که به ائتلاف طرفداران او و 3گروه دیگر که همه پیروان سلفی‌گری هستند، منجر شد. این ائتلاف شاکله اصلی حضور داعش در فیلیپین را شکل می‌دهد.

• گروه موته، ترویج‌دهنده سلفی‌گری

گروه موته یکی از 3گروهی است که با رهبر گروه ابوسیاف ائتلاف کرده‌اند. این گروه حدود 6سال پیش از سوی 2 برادر به نام‌های عمر و عبدالله موته پایه‌گذاری شد و در سال 2015با داعش اعلام بیعت کرد. هر دوی آنها در مدارس دینی سلفی در خاورمیانه درس خوانده‌اند و عربی را به خوبی صحبت می‌کنند؛ عمر در الازهر مصر و عبدالله در اردن. آنها پس از بازگشت به فیلیپین، در جوامع مسلمانان این کشور اقدام به تبلیغ آموزه‌های سلفی‌گری کردند.

ارتباط میان گروه موته که از اعضای یک قبیله بزرگ در ماراوی تشکیل شده، با گروه داعش در خاورمیانه و دیگر گروه‌های وابسته به داعش در جنوب شرق آسیا از طریق این دو برادر انجام می‌شود. حملات تروریستی متعددی از سوی این گروه طی سال‌های اخیر در نقاط مختلف فیلیپین ترتیب داده شده است. تأمین سلاح و مهمات برای نیروهای داعش مستقر در اندونزی و مالزی نیز از سوی این گروه انجام می‌شود.

• آینده داعش در فیلیپین

شهرهای مختلف در جزیره میندانائو به محل رفت‌وآمد آزادانه هواداران داعش در جنوب شرق آسیا تبدیل شده است و با توجه به شکست‌های متعدد این گروه تروریستی در خاورمیانه، احتمال انتقال نیروهای آن به مناطق مختلف جهان ازجمله این جزیره وجود دارد. ژنرال روستیتو پادیلا، سخنگوی ارتش فیلیپین اعلام کرد نیروهای دولتی تا روز دوشنبه که مصادف با روز ملی فیلیپین است، پرچم داعش را در شهر ماراوی به زیر می‌کشند و پرچم فیلیپین را بار دیگر به اهتزاز در خواهند آورد؛ وعده‌ای که طی 3هفته گذشته بارها تکرار شده اما عملی نشده است.