سال90 پررونقترین سال در عرصه ساختوساز تهران و شهرهای مختلف کشور بود. پروانه احداث ساختمان در تهران نسبت به سال قبل یعنی سال 89 با 74/9 درصد رشد همراه بود، اما رکود از سال91 آغاز شد. در سال 91 و در نخستین سال از رکود ساخت و ساز، کاهش 20درصدی در ساختوساز را پایتخت تجربه کرد.
سال بعد یعنی 92 باز هم کاهش 10درصدی در ساختوساز رخ داد و در سال93 نیز برای سومین سال پیاپی رکود به مرز 52درصد رسید. این روند در سال بعد نیز 24درصد رشد منفی را شاهد بود و در نهایت در سال 95 نیز روند کاهشی در صدور پروانه ساختمانی با ثبت 20درصد رشد منفی ادامه یافت. این درحالی است که در 2ماه نخست سالجاری، نوسازی بافت فرسوده پایتخت رشدی 91درصدی را تجربه کردهاست.
عبادالله فتحاللهی، درباره تسهیلات و مشوقهای ویژه ساختوساز در بافتهای فرسوده گفت: در صدور جواز برای عوارض، تراکم، پایان کار و تشریفات اداری هم مشوقهایی درنظر گرفته شده است. وی با بیان اینکه تسهیلات مالی برای نوسازی در بافتفرسوده درنظر گرفته شدهاست، ادامه داد: وام مربوط به تسهیلات را دولت و شهرداری تقبل میکنند و هزینه مهندس ناظر هم حذف شدهاست که 50درصد این هزینه را شهرداری و 50درصد بقیه از طریق پروژه پرداخت میشود.
دبیر ستاد بازآفرینی پایدار کلانشهر تهران گفت: سال گذشته 70میلیون تومان وام قرضالحسنه برای نوسازی بافت فرسوده در تهران مصوب شد. او ادامه داد: با این روش حدود 30درصد هزینه ساخت به نفع مالکان کاهش یافتهاست.
این اقدامها نشانگر این است که همکاری مردم و مسئولان مشوقی در رشد و سازندگی است و اگر ما با این روند پیش برویم تا پایان سال، 40درصد رشد ساختوساز خواهیم داشت. با وجود این از سال 95به بعد ساختوساز 6درصد رشد پیدا کرده و این بهدلیل هماهنگی دولت و مردم بوده است.
بعد از 5سال رکود جدی در ساختوساز پایتخت، نوسازی بافت فرسوده تهران، موتور محرک اقتصاد مسکن پایتخت شدهاست. درست زمانی که حتی مدیریت شهری از کاهش جدی درآمدهای ناشی از ساختوساز در شهرها گلایهمند است، با نوسازی بافتهای فرسوده، علاوه بر ایمنسازی ساختمانها و رفع آسیبهای اجتماعی ناشی از فرسودگی بناها، ساختوساز نیز رمق جدی گرفتهاست.
مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران با اشاره به دستاوردهای اجرای بسته تشویقی نوسازی، از افزایش 91/7درصدی رشد پروانههای تجمیعی صادره در بافتهای فرسوده در فروردین و اردیبهشتماه سالجاری خبر داد و تصریح کرد: تعداد پروانههای صادره در بافتهای فرسوده در فروردین و اردیبهشتماه 96 در مقایسه با ماههای مشابه در سال95، 64/7درصد (نقطه به نقطه) رشد داشته است. این در حالی است که درصد رشد تعداد پروانههای صادره در خارج از بافت فرسوده در همین بازه زمانی 1/3- درصد بودهاست.
فتحاللهی گفت: طبق آمارها یکچهارم بافتهای فرسوده درگیر مسئله معبر اختصاصی است که البته تخفیفهای جدید تاحدودی گره نوسازی در بافت فرسوده را حل میکند. وی ادامه داد: هماکنون بیشترین مشکل بافت فرسوده تهران در قطعات زیر ۱۰۰ متر است. برای حمایت از نوسازی در این بخش هم تسهیلات و حمایتهایی درنظر گرفته شدهاست. دبیر ستاد بازآفرینی پایدار کلانشهر تهران با اشاره به اینکه در سال95 میانگین مساحت واحدهای مسکونی داخل بافت فرسوده از 73مترمربع به 76مترمربع افزایش یافته است، خاطرنشان کرد: میانگین مساحت کشوری 75مترمربع است که این امر نشان از رشد 3درصدی متوسط مساحت واحدهای مسکونی در بافتهای فرسوده دارد.
تجربه نوسازی بافت فرسوده شهری، الگویی موفق از مدیریت یکپارچه شهری بود. بهگونهای که 23دستگاه اجرایی که براساس قانون برنامه سوم و چهارم و پنجم توسعه میبایست وظایفشان در اختیار شهرداری قرار گیرد، برای نوسازی بافتهای فرسوده همکاری نزدیکی با مدیریت شهری تهران داشتند.
دبیر ستاد بازآفرینی پایدار کلانشهر تهران ادامه داد: 32دستگاه در فرایند نوسازی مسئول هستند که تنوع مسئولیتها هم در روند نوسازی بافتهای فرسوده تأثیر دارد. نظر ما روی تخریب و نوسازی است البته مرمت و نوسازی هم اهمیت دارد، البته کوچهها هم باید بازسازی شوند تا رفتوآمد به سهولت انجام شود.
هماکنون 49دفتر خدمات نوسازی در 149محله فرسوده تهران مستقر هستند. شهروندان ساکن در بافتهای فرسوده میتوانند برای مشاوره و اطلاع از خدمات نوسازی به دفاتر خدمات نوسازی مستقر در محل سکونت خود مراجعه کنند. همچنین هر شهروند میتواند شماره پلاک منزل خود را وارد سیستم اتوماسیون کند تا بتواند از استاندارد بودن ساختمان خود آگاهی یابد. دفاتر خدمات نوسازی در محلههای مختلف در این زمینهها اطلاعات لازم را در اختیار شهروندان قرار میدهند و بافتهای فرسوده و نیازمند بازسازی را مشخص میکنند.